اخلاق اسلامی در جنگ از دیدگاه امیرالمؤمنین (ع)
نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین در شرح نامه 14 نهج‌البلاغه به بیان اخلاق اسلامی در جنگ پرداخت.
آیت‌الله حسین مظفری در شرح نامه 14 نهج‌البلاغه با موضوع اخلاق اسلامی در جنگ اظهار کرد: امیرالمؤمنین (ع) در این نامه فرموده‌اند «لَا تُقَاتِلُوهُمْ حَتَّى يَبْدَءُوكُمْ، فَإِنَّكُمْ بِحَمْدِ اللَّهِ عَلَى حُجَّةٍ وَ تَرْكُكُمْ إِيَّاهُمْ حَتَّى يَبْدَءُوكُمْ حُجَّةٌ أُخْرَى لَكُمْ عَلَيْهِمْ؛ فَإِذَا كَانَتِ الْهَزِيمَةُ بِإِذْنِ اللَّهِ فَلَا تَقْتُلُوا مُدْبِراً وَ لَا تُصِيبُوا مُعْوِراً وَ لَا تُجْهِزُوا عَلَى جَرِيحٍ، وَ لَا تَهِيجُوا النِّسَاءَ بِأَذًى وَ إِنْ شَتَمْنَ أَعْرَاضَكُمْ وَ سَبَبْنَ أُمَرَاءَكُمْ، فَإِنَّهُنَّ ضَعِيفَاتُ الْقُوَى وَ الْأَنْفُسِ وَ الْعُقُولِ؛ إِنْ كُنَّا لَنُؤْمَرُ بِالْكَفِّ عَنْهُنَّ وَ إِنَّهُنَّ لَمُشْرِكَاتٌ، وَ إِنْ كَانَ الرَّجُلُ لَيَتَنَاوَلُ الْمَرْأَةَ فِي الْجَاهِلِيَّةِ بِالْفَهْرِ أَوِ الْهِرَاوَةِ فَيُعَيَّرُ بِهَا وَ عَقِبُهُ مِنْ بَعْدِه».
وی ادامه داد: این نامه از وصایا و توصیه‌های امیرالمؤمنین (ع) به لشکریانشان قبل از جنگ صفین است، البته در یک قول دیگر آمده است که این نامه مربوط به قبل از جنگ جمل است، در این نامه آمده است شما آغازگر جنگ با آن‌ها نباشید، اجازه بدهید نخستین تیر را آن‌ها بیندازند و آن‌ها شروع‌کننده جنگ باشند، زیرا راه و مرامی که شما دارید بر اساس حجت الهی است و دلیل الهی برای طی این مسیر دارید و اینکه اجازه بدهید آن‌ها آغازگر جنگ باشند، حجت دیگری برای شما علیه آن‌هاست.
امام جمعه قزوین عنوان کرد: حضرت در ادامه فرموده‌اند اگر به یاری خدا دشمن را شکست دادید، مواظب باشید پس از اینکه دشمن به کلی شکست خورد، کسانی که پا به فرار گذاشته‌اند را نکشید، چون غرض از جنگ این است که مانعی که در برابر نظام اسلامی ایجاد شده، برداشته شود، آن شکست کلی هدف شما را تأمین کرده است، لذا دیگر لازم نیست آن‌هایی که پا به فرار گذاشته‌اند کشته شوند.
نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین بیان کرد: حضرت در ادامه فرموده‌اند به کسانی که عاجز و درمانده شده‌اند آسیبی نرسانید، به آن کسانی که مجروح شده‌اند کاری نداشته باشید، زن‌هایی که در جنگ شرکت کرده‌اند را به هیجان در نیاورید، هر چند که آن‌ها به شما فحش بدهند و به رؤسا و اُمرای شما بد و بیراه بگویند، اما شما متعرض آن‌ها نشوید، چرا که آن‌ها در قوای بدنی ضعیف‌تر از مردان هستند، روحیه ضعیف‌تری دارند، عاطفی‌ترند و در بحث بینش و اندیشه هم ضعیف‌تر هستند؛ البته این ناظر به نوع بانوان است، وگرنه ممکن است برخی بانوان از آقایان در این زمینه‌ها قوی‌تر باشند.
وی خاطرنشان کرد: حضرت در ادامه فرموده‌اند آن زمانی که ما در کنار رسول خدا (ص) بودیم و با مشرکان می‌جنگیدیم، آن زمان هم رسول خدا (ص) به ما امر می‌کرد که کاری به زن‌های مشرک نداشته باشید، چه برسد به اینکه امروز کسانی که در مقابل شما قرار گرفته‌اند اسماً مسلمان هستند.
آیت‌الله مظفری تأکید کرد: حضرت در ادامه فرموده‌اند این حتی در زمان جاهلیت هم بوده که آقایان به خودشان اجازه نمی‌داده‌اند متعرض زن‌ها شوند، در زمان جاهلیت هم این‌طور بوده که اگر مردی به طرف زنی سنگ پرتاب می کرده یا با چوب و چماق او را کتک می‌زده است، سرزنش می‌شده و نه تنها خودش، بلکه فرزندانش هم به واسطه آن کاری که پدرشان انجام داده بود سرزنش می‌شدند و به آن‌ها می‌گفتند تو پسر آن آقایی هستی که خانم‌ها را کتک می‌زده است.
نماینده مردم استان قزوین در مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: حضرت در ادامه فرموده‌اند بنابراین در جنگ هم نباید دست به روی خانم‌ها بلند کرد، این نمونه‌ای از اخلاق اسلامی و حقوق بشر اسلامی است که حتی در جنگ‌ها هم باید رعایت شود، چرا که جنگ برای کینه‌جویی نیست، زمانی که هدف اصلی حاصل شد، دیگر نباید کارهای فوق انجام شود.